ما تاکنون در مجموع مقالاتی که برای شما ارائه کردیم به وفور در ارتباط با محصولات ژئوسنتتیک مانند ورق ژئوممبران صحبت کردیم اما با توجه به اهمیت فوق العاده ای که این محصولات در صنعت راه سازی دارند بر آن شدیم تا در این مقاله به صورت اختصاصی به  این مبحث بپردازیم.

ژئوسنتتیک ها در صنعت راه سازی چه نقشی ایفا می کنند؟

محصولات ژئوسنتتیک شامل ورق ژئوممبران ، ورق ژئوتکستایل و … در آب بندی و عایق سازی استخر های کشاورزی و مخازن نقش

بسیار پر رنگی ایفا می کنند اما نقش آنها در صنعت راه و جاده سازی چیست؟

همانطور که می دانید فاکتورهای مخرب زیادی هستند که بر عمر مفید جاده ها تاثیر گذاشته و آن ها را کاهش می دهند. این فاکتورها شامل عوامل محیطی، شرایط بستر، بارترافیکی و تعریض جاده می شوند. این عوامل چنانچه در موقع احداث مشکل ساز نشوند در زمان تعمیر و نگهداری حتما مشکل ساز خواهند شد.

احداث جاده در بسترهای سست همواره با مشکلات زیادی همراه بوده است. روش سنتی احداث راه در این خاک ها، برداشت خاک های سست و جایگزین کردن مصالح با کیفیت می باشد که بسیار پر هزینه و زمان بر است. این در حالی است که به کارگیری ژئوسنتتیک ها به عنوان روشی بهینه از نظر فنی و اقتصادی مدت هاست که جایگزین روش های سنتی راه سازی شده است.در واقع ژئوسنتتیک ها  به خصوص ورق ژئوممبران در صنعت راه سازی بر خلاف نقش همیشگی خودشان  به افزایش استحکام راه ها و جاده های  کمک می کنند و فقط در نقش عایق عمل نمی کنند. اگر بخواهیم به صورت جزئی تر به کاربد ژئوسنتتیک ها در این صنعت اشاره کنیم باید بگوییم:

ژئوسنتتیک ها عمدتا در موارد زیر در راه سازی به کار می روند:

• جداسازی بستر جاده از مصالح راه سازی
• تقویت بستر جاده
• تقویت لایه ی اصلی جاده
• تقویت روکش آسفالت
• زهکشی جاده
• احداث جاده های موقت در زمین های سست

علاوه بر موارد یاد شده محصولات ژئوسنتتیک به خصوص ورق ژئوممبران از نظر فنی و اقتصادی بهینه ترین روش برای بهسازی راه، راه آهن و باند فرودگاه ها می باشند.

این محصولات با عملکرد های جدایش، تسلیح، توزیع تنش مناسب و زهکشی، نقش مهمی را در از بین بردن مشکلات احتمالی در احداث جاده در شرایط گوناگون ایفا می کنند.

چه عاملی موجب شد تا شیوه سنتی راه سازی به شیوه مدرن تبدیل شود؟

هزینه های بالای تعمیر و نگهداری موجب شده است که تمایل به احداث اصولی راه ها به نحوی که نیاز به تعمیر و نگهداری از بین رود جایگاه ویژه ای پیدا کند. و هزینه کردن برای استفاده از محصولات ژئوسنتتیک در صنعت راه سازی یعنی عدم هزینه کردن روی تعمیرات و نگهداری راه ها.

در حال حاضر تمهیداتی که در راستای احداث اصولی و بی نقص جاده ها اندیشیده می شود، عبارتند از: زهکشی مناسب، جدایش لایه های مختلف، پایدار سازی و تقویت بستر.

نقش محصولات ژئوسنتتیک در تقویت بستر جاده

ژئوتکستایل هایی که فقط به منظور جداسازی به کار می روند، زمانی که CBR>3، می توانند حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد سبب افزایش ظرفیت باربری بستر گردند. زمانی که بستر سست باشد (CBR<3) و ژئوتکستایل به منظور محدود کردن جابجایی های افقی و کرنش ها به کار گرفته شود، می تواند ظرفیت باربری را تا بیش از ۵۰ درصد افزایش داده و عملکرد جدایش را نیز به خوبی انجام دهد. علاوه بر این به کارگیری ژئوتکستایل سبب جلوگیری از هدر رفت مصالح و کاهش مصالح مورد نیاز می گردد.

نقش محصولات ژئوسنتتیک در تقویت لایه ی اساس

به منظور تقویت لایه ی اساس می توان از ژئوگرید استفاده کرد. درگیری شبکه های ژئوگرید با مصالح سبب محدود شدن جابجایی ها و انتقال بار از مصالح به شبکه های ژئوگرید می شود. ژئوگرید بارهای وارده را در سطح گسترده تری پخش کرده و سبب کاهش شدت بار وارده می گردد.

نقش محصولات ژئوسنتتیک در تقویت روکش آسفالت

این محصولات قابلیت تقویت و تسلیح روکش آسفالت و همچنین جذب و توزیع مناسب تنش را در روکش آسفالت دارند. دو محصول ژئوسنتتیکی پر کاربرد در این رابطه ژئوکامپوزیت آسفالتی و ژئوگرید آسفالتی می باشند که در به تاخیر افتادن ترک های انعکاسی بسیار موثر می باشند. ژئوکامپوزیت آسفالتی که از ترکیب ژئوتکستایل با شبکه هایی از الیاف شیشه به وجود می آید، ضمن تسلیح و توزیع مناسب تنش به عنوان جداکننده نیز کاربرد داشته و در صورت قرار گرفتن در مجاورت قیر، به یک عایق تبدیل شده و از نفوذ نزولات جوی به لایه های زیرین جلوگیری می کند که این موضوع در رابطه با احداث جاده در مناطقی که دارای نزولات جوی بالایی هستند، بسیار حائز اهمیت می باشد. ژئوگرید آسفالتی نیز دارای عملکردی مشابه ژئوگرید خاکی بوده و ضمن محدود کردن جابجایی ها سبب توزیع مناسب تنش می گردد.

کاربرد ژئوسنتتیک ها در احداث جاده های موقت

جاده های موقت که اغلب به منظور دسترسی به معادن و میادین نفت و گاز احداث می شوند، اغلب به دلیل عمر بهره برداری مورد انتظار اندک در احداث آن ها از آسفالت یا مصالح بتنی استفاده نمی شود. در این موارد یک لایه از مصالح در زیر لایه زیر اساس قرار می گیرد تا ظرفیت باربری جاده ها را افزایش دهد. چنانچه بستر حاوی خاک های ضعیف از قبیل رس، سیلت و خاک های آلی باشد مشکل نفوذ مصالح به داخل بستر رخ داده و بدین  ترتیب توانایی حمل بارهای سنگین را نخواهد داشت. استفاده از ژئوتکستایل و ژئوگرید به عنوان مسلح کننده و توزریع کننده تنش و ژئوتکستایل به عنوان جداکننده، توانسته است تا حد زیادی از مشکلات حین احداث و بهره برداری این جاده ها بکاهد.